آب یکی از قدیمیترین و در دسترسترین مواد خاموش کننده آتش به حساب میآید. انواع سیستم اطفاء حریق آبی هم به همین دلیل، جزء موثرترین سیستمهای مهار آتش شناخته میشوند. آب به صورت همزمان هم آتش را خنک و هم خاموش میکند و هیچ گونه اثر مخربی بر روی محیط زیست ندارد. در این مطلب تصمیم داریم به معرفی این سیستم که یکی از موفقترین نوع سیستم های اطفاء حریق است بپردازیم. این سیستم با قیمت مقرون به صرفه، درجه ایمنی ساختمان را بالا میبرد و در واقع آن را تضمین مینماید.
معرفی سیستم اطفاء حریق آبی
همانطور که از نام این سیستم برداشت میشود، مجموعهای از تجهیزات است که با قرار گرفتن در کنار هم روند خاموش کردن آتش را بر عهده میگیرند و باز هم بر اساس نام این سیستم مشخص است که ماده اصلی خاموش کننده آتش در آن، آب است و به محض اینکه علائم آتش بروز کند، این سیستم اطفاء حریق فعال میگردد. این سیستم، شامل مخزن لوله کشی توزیع آب و اسپرینکلرهای آتش نشانی است. این مدل سیستم اغلب برای ساختمانهای خیلی بزرگ تجاری و کارخانهها طراحی میگردد، اما امروزه در بسیاری از خانههای مسکونی و حتی ساختمانهای کوچک هم قابل استفاده است. یکی از مزایای این سیستم آن است که در مقایسه با خاموش کنندههای دستی نیاز به شارژ کپسول آتش نشانی در تهران ندارد.
انواع روشهای مهار آتش در سیستم آبی
اطفاء حریق به کمک آب، به روشهای مختلفی انجام میشود. در ادامه هر کدام از روشها را شرح خواهیم داد.
سیستم اسپرینکلر
در این سیستم اطفاء حریق آبی ، لولههایی به طول مشخص و با فاصله منظم در سقف نصب میشوند و در صورت شناسایی حریق، آب از این لولهها به صورت اسپری شده و به طور مستقیم، بر روی منطقه حریق پاشیده میشود.
سیستم هیدرانت
سیستم هیدرانت، آب را از یک منبع اصلی به لولههایی که در ساختمان نصب شدهاند، تزریق میکند. در صورت شناسایی آتش، شیرهای هیدرانت باز شده و آب به صورت پرشی بر روی منطقه حریق پاشیده میشود.
سیستم خنک کننده آب
عملکرد این نوع از سیستم اطفاء حریق آبی به گونهای است که آب به عنوان ماده خنک کننده بر روی منطقه حریق پاشیده میشود، تا دمای آتش را کاهش دهد و از گسترش آتش جلوگیری کند.
سیستم خنک کننده بخار
در این سیستم، آب به عنوان ماده خنک کننده به شکل بخار بر روی منطقه حریق پخش میشود تا دمای آتش کاهش یابد.
سیستم خنک کننده فوم
فوم به عنوان ماده خنک کننده، دمای آتش را کاهش میدهد تا از گسترش آتش جلوگیری شود.
سیستم لوله تر در سیستم اطفاء حریق آبی
در این سیستم با استفاده از لوله تر، آب در جریان است. موقع وقوع آتش، اسپرینکلر باز میشود و به وسیله همین آب در جریان، موجب مهار آتش میگردد.
سیستم لوله خشک
در سیستم لوله خشک به جای آب درون لولهها، هوای فشرده شده وجود دارد و با وقوع آتش، آب جای هوا را میگیرد و از اسپرینکلر خارج میشود.
نحوه عملکرد سیستم اطفاء حریق آبی
در این سیستم همانطور که میدانید، از اسپرینکلر استفاده میگردد. سر هر آبفشان یا اسپرینکلر یک لامپ شیشهای حساس به حرارت بسته شده است. این لامپ شیشهای، همانند یک درپوش به لوله، فشار وارد میکند تا از فوران آب جلوگیری نماید. اما هر چقدر حرارت آتش بالاتر رود، هر اسپرینکلر فعال میشود. با این روش، فشار آب بر روی نقطه منشا آتش به حداکثر میرسد و آتش کم کم سرد میگردد.
مزایای استفاده از سیستم مهار آتش آبی
در میان تمام روش های اطفاء حریق، به کارگیری از سیستم اطفاء حریق آبی بسیار موثر است. زیرا اکثر مردم با آن آشنایی دارند. از مزایای این روش مهار آتش میتوان به موارد زیر اشاره نمود.
- استفاده از سیستم اطفای حریق آبی بسیار ارزان و مناسب است، زیرا در این سیستم نیاز به آب تصفیه نیست.
- آب در محیطهای فلزی و پلاستیکی به راحتی اجرا میگردد، زیرا گرانروی آب پایین است.
- از آنجایی که آب، دارای نقطه تحمل گرمایی بالا است، یک سرد کننده بسیار مناسب محسوب میگردد. به گونهای که ۵ برابر سرد کنندهتر از سیستم اطفاء حریق گازی کربن دی اکسید است.
تجهیزات لازم برای سیستم اطفاء حریق آبی کدامند؟
این نوع سیستم، یکی از گستردهترین سیستمهای اطفاء حریق است و تجهیزات بسیار کارآمدی را شامل میشود. در ادامه به صورت مختصر این تجهیزات را معرفی میکنیم.
مانیتور آتش نشانی
مانیتورهای آتش نشانی در واقع یک جت آبی با ظرفیت بالا، برای اطفائ حریق اتوماتیک یا دستی هستند. از این نوع سیستم مهار آتش، بیشتر در قایقهای آتش نشانی، یدککشها، کامیونهای آتشنشانی و موارد مشابه استفاده میگردد.
جعبه آتش نشانی
یکی دیگر از تجهیزات اطفای حریق آبی، فایر باکس یا جعبه آتش نشانی است که برای ذخیره آب و مهار آتش به کار برده میشود. نصب فایر باکس در ساختمانهای مسکونی، اداری و غیره بسیار لازم و حیاتی است. زیرا در صورت وقوع آتش سوزی، افراد، خیلی سریع به آن دسترسی پیدا میکنند.
اسپرینکلر از مهمترین تجهیزات سیستم اطفاء حریق آبی
اسپرینکلر یا آبفشان یکی از تجهیزات این سیستم است، که هنگام آتش سوزی فعال شده و با پاشیدن و افشانه کردن آب در محیط، باعث اطفا حریق میگردد. اسپرینکلرها در دو نوع دیواری یا سقفی موجود هستند.
هیدرانت آتش نشانی یا شیر
منظور از هیدرانت آتش نشانی یا شیر، لولههای قرمز رنگی است که حتی در سطح شهر هم میتوانید آنها را ببینید. شیر یا هیدرانت آتش نشانی یکی دیگر از تجهیزات این سیستم اطفاء حریق به حساب میآید که به آتش نشانان امکان دسترسی آسان به منابع آبی را میدهد. هیدرانتها در دو نوع هیدرانت تر و هیدرانت خشک وجود دارند، که بسته به شرایط آب و هوایی نصب میگردند.
پمپ و بوستر پمپ آتش نشانی
پمپها و بوستر پمپهای آتش نشانی، اصولاً در بسیاری از سیستمهای اطفا حریق وجود دارند. پمپهای آتش نشانی، دارای دبی بالایی هستند و جهت خاموش کردن آتش استفاده میگردند. همچنین در محیطهای بزرگ میتوان به جای پمپ آتش نشانی از بوستر پمپهای عالی استفاده کرد.
کاربرد سیستم اطفاء حریق آبی
همانطور که در ابتدای مطلب اشاره کردیم، آب یکی از اصلیترین مواد برای خاموش کردن آتش است. از آب، میتوانید برای خاموش کردن آتش حاصل از مواد جامد، همانند آتش پارچه و غیره استفاده کنید. اما در بعضی از محلها و مکانها نظیر موزهها، کتابخانهها و مراکزی که دارای آثار هنری و اسناد ارزشمند هستند، اصولاً استفاده از سیستم آبی ممکن است موجب به بار آوردن خسارت گردد.
همچنین در فضاهایی که از تجهیزات الکترونیک استفاده میشود، استفاده از این سیستم، موجب آسیب زدگی جدی و همچنین برق گرفتگی خواهد شد. بنابراین پیش از اقدام به ایمن سازی، حتماً از کارشناسان خبره مهار فایر برای نصب نوع سیستم اطفاء حریق مشورت بگیرید.
معایب استفاده از آب برای مهار آتش
جدا از مزایایی که برای این سیستم نام بردیم، در برخی مواقع استفاده از آن خیلی خطرناک است و نه تنها خاصیت خاموش کنندگی ندارد، بلکه موجب شعلهور شدن حریق میگردد. این نقاط ضعف شامل موارد زیر میگردد.
- آب، وزن زیادی دارد و انتقال آن جهت مهار آتش، کمی مشکل ساز است.
- آب، جز مواد رسانا به حساب میآید و در صورت استفاده از آن برای اطفاء حریق در محلی که برق جریان دارد، خطر برق گرفتگی را بالا میبرد.
- در سیستم اطفا حریق آبی از آب با فشار بالا استفاده میگردد. همین امر ممکن است موجب آسیب به تجهیزات و ساختمانها شود.
- از آنجایی که در سیستم اطفاء حریق آبی ، آب با فشار خیلی بالا پاشیده میشود، ممکن است موجب پرت شدن مایعات قابل اشتعال شود، که همین امر خود به شعلهورتر شدن آتش دامن میزند.
قیمت سیستم اطفاء حریق آبی
قیمت سیستمهای اطفا حریق متفاوت است. با در نظر گرفتن اینکه چه نوع سیستم و چه نوع تجهیزاتی استفاده میشود، قیمت آن تغییر میکند. به طور مثال، قیمت سیستم مهار آتش اتوماتیک آبی، بسیار بیشتر از سیستم دستی آبی خواهد بود. همچنین مهار آتش از طریق بوستر پمپ آتش نشانی، از قیمت خیلی بالاتری نسبت به سیستم نصب اسپرینکلر برخوردار است.
تهیه سیستم اطفاء حریق مناسب
در این مقاله با انواع سیستم اطفاء حریق آبی آشنا شدیم. آب به دلیل در دسترس بودن، گزینه خوبی برای مهار آتش است، ولی باید به این نکته توجه گردد که انتخاب سیستم اطفاء حریق مناسب مبتنی بر آب بسته به نوع مکان و کاربردی که دارد، متفاوت میباشد. ایمن سازی ساختمانهای صنعتی و مسکونی نشان از عقل و درایت مدیران و مسئولان است. اگر قصد ایمن سازی ساختمان خود را دارید، برای مشورت در نصب، نوع و قیمت سیستم اطفا حریق با مهار فایر تماس بگیرید. این مجموعه، عرضه کننده خدمات مختلفی از جمله فروش و شارژ کپسول آتش نشانی در تهران و فروش و نصب انواع سیستم اطفاء حریق در تهران است و کارشناسان آن با صبر و حوصله به پرسشهای شما پاسخ میدهند.
