کپسول‌های آتشنشانی در انواع مختلف موجود هستند و هر کدام دارای کلاس‌های آتشی خاصی می‌باشند. لذا وقتی صحبت از انواع خاموش کننده‌ها می‌شود، کپسول آتش نشانی آب و گاز یکی از آنهاست. محتوای این کپسول آب است که عامل خارج کننده آن گاز نیتروژن می‌باشد. این گاز با فشار به درون کپسول تزریق می‌گردد. این کپسول از هر نظر شبیه کپسول پودر و گاز است. در این مطلب با مزایا، کاربرد و روش شناسایی این کپسول و زمان شارژ کپسول آتش نشانی در تهران آشنا می‌شویم.
کپسول آب و گاز چیست؟
هنگامی که به آتش‌سوزی فکر می‌کنیم نخستین راهی که برای خاموش کردن آن به ذهن می‌رسد، استفاده از آب است. در تمام طول تاریخ ما همیشه برای خاموش کردن آتش از آب استفاده کرده‌ایم. این روش همچنان یکی از کاربردی‌ترین راه‌ها برای اطفاء حریق به شمار می‌آید. کپسول آب و گاز با توجه به کاربرد گسترده آب در مهار آتش، طراحی و تولید شده است. در این کپسول، آب به کمک یک عامل خارج کننده در فازِ گاز، با فشار بالا از داخل محفظه تخلیه می‌شود. معمولاً برای این منظور از گاز نیتروژن استفاده می‌گردد. عملکرد این کپسول شباهت زیادی به کپسول‌های پودر و گاز دارد و تنها تفاوت آنها وجود آب در این کپسول‌ها است. یکی از مهمترین ویژگی‌های کپسول آتش نشانی آب و گاز ، پیشگیری از احتراق مجدد می‌باشد. در واقع این کپسول با کاهش دمای مواد مشتعل شده، از احتراق مجدد آنها جلوگیری می‌کند.
عملکرد کپسول آتش نشانی آب و گاز چگونه است؟
کپسول آب و گاز به دلیل قیمت پایین خود و کاربردی که در خاموش کردن آتش سوزی‌های کلاس A دارد، معمولاً در بسیاری از مجتمع‌های مسکونی، ادارات، مدارس و دانشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کپسول‌های آتش نشانی برای مهار حریق همانند یک جت، آب را به سمت آتش‌سوزی پرتاب می‌کنند. زمانی که آب به شعله‌های آتش می‌رسد، آب و داخل کپسول مواد قابل اشتعال را خاموش می‌کند و همچنین با خیس کردن آنها، احتمال احتراق مجدد را تقریباً به صفر می‌رساند.
هنگام اطفاء حریق با استفاده از کپسول‌های آب و گاز، آب به کمک یه عامل خارج کننده نیتروژنی با سرعت بالا به روی مواد مشتعل پاشیده شده و به سرعت بخار می‌شود. تغییر حالت سریع آب از حالت مایع به بخار، به جذب هرچه بیشتر حرارت کمک می‌کند. در نتیجه مواد در حال سوختن، پس از گذشت زمان کمی حرارت خود را از دست می‌دهند. این امر باعث جلوگیری از گسترش و در نهایت مهار کامل آتش‌سوزی در مکان مورد نظر می‌شود.
کاربرد کپسول آتش نشانی آب و گاز
این کپسول از نظر موارد استفاده شامل کاربردهای زیر می‌گردد:
- خاموش کردن آتش‌سوزی‌های کوچک: کپسول‌های آب و گاز حاوی مواد شیمیایی هستند که برای خاموش کردن آتش‌های کوچک مانند آتش‌سوزی در آشپزخانه یا اتاق مناسب هستند.
- ایجاد یک مسیر امن: آبپاشی با کپسول می‌تواند مسیری امن را برای خروج از محل آتش‌سوزی ایجاد کند.
- محافظت از خود در برابر آتش: پاشیدن آب اصولا کپسول را در برابر گرما و شعله‌های آتش محافظت می‌کند.
- کمک به مهار آتش تا رسیدن آتش‌نشان‌ها: استفاده از کپسول آتش نشانی آب و گاز می‌تواند تا زمان رسیدن نیروهای حرفه‌ای، تا حدی آتش را مهار کند.
- خنک کردن مخازن و ظروف داغ: پاشیدن آب بر روی مخازن و ظروفی که در اثر آتش داغ شده‌اند، می‌تواند از انفجار آنها جلوگیری کند.
بنابراین کپسول‌های آب و گاز می‌توانند برای کنترل اولیه و مقدماتی آتش‌سوزی‌های کوچک مفید باشند.
مهمترین مزایا و معایب کپسول آب و گاز
شاید بتوان گفت مهمترین مزایای خرید و استفاده از کپسول‌های آب و گاز، قیمت نسبتاً پایین و سازگاری آنها با محیط زیست دانست. محتویات اصلی این کپسول‌ها، آب و نیتروژن هستند که می‌توان همین عامل را باعث کاهش قیمت این نوع از کپسول‌ها دانست. همچنین محتویات این کپسول هیچ خطری برای سلامتی انسان یا محیط زیست ندارد. شما می‌توانید در محیط‌های مختلفی مانند خانه، مدرسه، دانشگاه، ادارات و غیره بدون هیچ مشکلی از آنها استفاده کرد.
معایب این کپسول‌ها عبارتند از:
- این کپسول‌ها تنها برای مهار آتش‌سوزی‌های کلاس A مناسب هستند.
- استفاده از این کپسول‌ها در مهار آتش سوزی‌های الکتریکی، می‌تواند خطر برق‌گرفتگی را افزایش دهد.
- به کارگیری این کپسول برای خاموش کردن مایعات و روغن‌های قابل اشتعال، می‌تواند تاثیر معکوسی داشته باشد و منجر به گسترش بیشتر آتش‌سوزی گردد.
- این کپسول‌ها قدرت چندان زیادی ندارند و شما برای اطفاء حریق‌های کوچک نیاز به استفاده از کپسول‌های بزرگ دارید.
نحوه شناسایی کپسول
همانطور که می‌دانید بیشتر کپسول‌های آتشنشانی دارای بدنه به رنگ قرمز هستند تا افراد بتوانند در مواقع خطر به سادگی آنها را پیدا کنند، اما کپسول‌ها در انواع مختلفی ساخته می‌شوند و رنگ کپسول های آتش نشانی و یا برچسب رنگی روی آنها و محتویات آنها با یکدیگر متفاوت است و هر کدام برای مهار کلاس‌های خاصی از آتش‌سوزی مناسب هستند. معمولاً انواع مختلف کپسول‌های آتشنشانی را با یک برچسب رنگی از یکدیگر متمایز می‌کنند. در نتیجه برای خرید این نوع از کپسول، حتماً باید دقت داشته باشید که برچسب درج شده روی بدنه آن به رنگ قرمز و درجه اطفا حریق نوشته شده بر روی آن نشان دهنده کلاس A باشد. توجه داشته باشید که بدنه کپسول‌های آب و گاز نیز به رنگ قرمز هستند.
آموزش استفاده از کپسول آتش نشانی آب و گاز
آشنایی با روش صحیح استفاده از کپسول‌های آتشنشانی در هنگام بروز آتش‌سوزی می‌تواند منجر به نجات جان شما و جلوگیری از خسارت‌های مالی سنگین شود. برای مهار آتش‌سوزی به کمک کپسول آب و گاز، ابتدا باید پین را از کپسول جدا کرده، سپس شیلنگ آن را به طرف مرکز پایه حریق بگیرید. برای پوشاندن تمام سطح شعله ایجاد شده، شما باید نازل کپسول آتشنشانی خود را به صورت مداوم از سمت چپ به راست از طرف بالا به پایین حرکت دهید. با کوچکتر شدن آتش می‌توانید فاصله خود را با آن کمتر کنید تا فرایند اطفاء حریق با سرعت بیشتری به پایان برسد. تمامی اجسام و مواد قابل اشتعال موجود در محیط را با استفاده از محتویات کپسول خیس کنید تا از ایجاد احتراق مجدد جلوگیری شود.
نکات بسیار مهم در استفاده از خاموش کننده آب و گاز
برای استفاده از هر وسیله‌ای باید با نکات ایمنی آن آشنا شوید تا از بروز خسارت‌ها، آسیب‌های جدی و جبران‌ناپذیر جلوگیری کنید. کپسول‌های آتشنشانی از این قاعده مستثنی نیستند. شما برای نگهداری صحیح از آنها باید نکاتی را رعایت کنید که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم.
جلوگیری از یخ زدگی
همانطور که می‌دانید آب در دمای صفر درجه یخ می‌زند. این امر می‌تواند باعث از بین رفتن کارایی کپسول آتش نشانی آب و گاز در مناطق سردسیر و در فصول سرد سال شود. به طور کلی پیشنهاد می‌شود که برای جلوگیری از یخ‌زدگی محتویات این نوع کپسول، آن را در محلی نگهداری کنید که دمای آن بالاتر از صفر درجه سانتی‌گراد باشد. روش کاربردی دیگر برای جلوگیری از یخ‌زدگی محتوای این کپسول، استفاده از ضدیخ‌های غیر الکلی یا نمک، انواع فلزات قلیایی و افزودن این مواد به داخل کپسول است.
عدم استفاده از کپسول آب و گاز برای مهار آتش‌سوزی‌های الکتریکی
یکی دیگر از مهمترین نکات ایمنی که برای استفاده از کپسول‌های آتشنشانی آب و گاز باید به آن توجه داشته باشید، آبرسانی جریان الکتریسیته می‌باشد. در نتیجه استفاده از این کپسول‌ها برای اطفاء حریق الکتریکی می‌تواند موجب افزایش عمق فاجعه گردد. استفاده از این کپسول‌ها برای خاموش کردن آتش‌های الکتریکی می‌تواند به سادگی باعث برق‌گرفتگی و به خطر افتادن جان افراد شود. در نتیجه پیشنهاد می‌شود که هرگز از کپسول آتش نشانی آب و گاز برای خاموش کردن آتش‌سوزی‌های الکتریکی استفاده نکنید. در صورتی که مجبور به استفاده از این کپسول‌ها شدید، حتماً جریان برق را به طور کامل قطع کرده و از تجهیزات ایمنی مانند انواع دستکش‌ها و چکمه‌های محافظ پلاستیکی استفاده کنید.
انجام بازرسی‌های دوره‌ای و شارژ مجدد
بازرسی دوره‌ای کپسول‌های آتشنشانی و بررسی فشار داخل محفظه نیز یکی دیگر از نکات مهم ایمنی است که باید به آن توجه شود. در صورت افت فشار یا بروز نشتی، حتماً باید نسبت به تعویض یا شارژ مجدد کپسول اقدام کنید تا در شرایط اضطراری کاربرد خود را حفظ کند و عملکرد مناسبی داشته باشد. همچنین به یاد داشته باشید که کپسول آتشنشانی به صورت سالیانه شارژ شود، حتی اگر از کپسول استفاده نکرده باشید.
خرید خاموش‌کننده آبی
کپسول آتش نشانی آب و گاز از جمله خاموش کننده‌های پرکاربرد در منازل مسکونی و محیط کار به حساب می‌آید. برای خرید تجهیزات مختلف آتشنشانی و اطلاع از لیست قیمت انواع کپسول آتشنشانی به سایت شرکت ایمن مهار گستر مراجعه کنید. همچنین می‌توانید لیست قیمت سیستم اعلام حریق و یا هر کپسولی را در این سایت مشاهده نمایید این مرکز به عنوان نمایندگی فروش کپسول آتشنشانی شما را راهنمایی خواهد کرد.
