ممکن است برای شما هم سوال باشد که درجه‌های شغل آتشنشانی به چه صورت است و بر چه معیاری مشخص می‌گردند. شاید شما هم با دیدن لباس آتش‌نشانان متوجه تفاوت‌هایی در درجات آتش نشانی آنها شده باشید. در ادامه مطلب به شما می‌گوییم که این درجهها به چه صورت بوده و هر کدام چه معنا و مفهومی را به همراه دارند. هر درجه در شغل آتش نشانی نشان دهنده رتبه و جایگاه مشخصی در این شغل است. مانند دیگر مشاغل، این شغل هم دارای رتبه‌بندی خاص می‌باشد. شرح وظایف و مسئولیت نیروها مطابق با همین درجه و رتبه تغییر می‌کند. در ادامه در سایت مهار فایر به معرفی این درجهها و تفاوت آنها می‌پردازیم.
آتش‌نشان کیست؟
آتش‌نشان فردی است که انواع مهارت‌های اطفاء حریق و عملیات امداد و نجات را می‌داند. او از افراد و اموالشان در برابر آتش و دیگر خطرات محافظت و در شرایط اضطراری به آنها کمک می‌کند. همچنین درباره مسائل ایمنی به مردم آموزش و مشاوره می‌دهد. کار آتش نشانی شامل دو بخش حریق و عملیات امداد و نجات است. در بخش اطفاء حریق به خاموش کردن انواع آتش‌ها در مناطق مختلف می‌پردازد. در بخش عملیات امداد و نجات، افرادی که در چاه یا معدن، سقوط کرده یا در آسانسور یا ارتفاع گیر افتاده یا دچار مسمومیت و خفگی شده باشند را نجات می‌دهد. افرادی که در آتش نشانی استخدام می‌شوند، در ابتدا مامور آتشنشانی هستند. با گذشت زمان به سمت‌های بالاتر می‌روند و درجه و نشانه‌های مخصوص را کسب می‌کنند.
درجات شغلی آتش نشانان
بر خلاف انواع لباس کار آتش نشانی که تقریبا در همه جا یکسان است، درجات آتش نشانی یک نوع علائم قراردادی به حساب می‌آیند که در کشورهای مختلف با هم تفاوت دارند. درجه‌های مختلف، جایگاه و وظیفه آتش‌نشانان در مراکز آتش نشانی را نمایان می‌کند. درجه‌های آتش نشانی در کشور ما به دو صورت هستند. درجهها به رنگ‌های نقره‌ای یا طلایی مشخص می‌شوند. درجات مصوب کشوری در سال ۱۳۹۰ به آتش‌نشانان تعلق گرفته و نماد شعله آتش لوگوی اصلی این سازمان است.. در ادامه مطلب این درجهها شرح داده می‌شوند.
درجه نیروهای فراآتش
بالاترین درجه در آتش نشانی به نیروهای فراآتش تعلق می‌گیرد. درجه نیروها با یک نشان، شامل دو خوشه گندم آتشین با شعله آتش در میان آن مشخص است. این درجه به ترتیب شامل فرا آتش پاد، فرا آتش پاد دوم و سوم است. هر کدام نشانِ گندم و شعله را دارا هستند و به ترتیب ۴، ۳ و ۲ خط موازی نقره‌ای در آنها به چشم می‌خورد.
درجه نیروهای آتش پاد
نیروهای آتش پاد بعد از نیروهای فراآتش قرار دارند و نماد آنها دارای گندم، شعله و خط‌های زیر آن است. نیروهای آتش پاد یک، خط نقره‌ای، نیروهای آتش پاد دوم، بدون خط و نیروهای آتش پاد سوم تنها دو خوشه گندم و بدون خط و شعله هستند.
نیروهای آتش یار از دیگر درجات آتش نشانی
درجه بعدی، مربوط به نیروهای آتش یار است که به ترتیب از آتش یار سوم با یک شعله آتش، شروع شده و به سر آتش یار با چهار شعله آتش ختم می‌شود.
نیروهای آتش‌نشان
درجات آتش نشانی مربوط به نیروهای آتش‌نشان به دو شکل است. برای نیروهای سر آتش‌نشان دارای یک شعله و چند خط در اطراف شعله می‌باشد. برای سر آتش نشان سوم، دو خط طلایی در اطراف شعله، سر آتش‌نشانان دوم، چهار خط و سر آتش‌نشان، شش خط طلایی در اطراف شعله به صورت متقارن و موازی است. نیروهای آتش‌نشان اما به ترتیب از آتش‌نشان تا آتش‌نشان سوم دارای دو، سه و یک خط موازی نقره‌ای در زمینه مشکی هستند.
درجات آتش نشانی نیروهای داوطلب
نیروهای داوطلب هم دارای نشانی در این مرکز هستند که از آتش‌نشان داوطلب شروع و به آتش‌نشان داوطلب سوم ختم می‌گردند و به ترتیب با سه، دو و یک خط طلایی در پس زمینه خاکستری مشخص می‌شوند.
نیروهای بدون نشان
همانطور که از نام این عنوان بر می‌آید، این گروه از نشان، بهره‌مند نیستند. در نهایت نیروهایی مانند رانندگان و اپراتورهای پاسخگوی تلفن آتش نشانی، درجه و نشانی ندارند. تنها در بعضی مراکز، ممکن است به رانندگان فعال در عملیات‌ها، نشان‌های پایه داده شود.
سلسله مراتب شغل آتشنشانی
سلسله مراتب شغلی در زمینه آتشنشانی ممکن است در سازمان‌ها و کشورهای مختلف متغیر باشد. اما در اکثر موارد، سلسله مراتب شغلی در آتشنشانی معمولاً به شکل زیر است:
- آتش‌نشان:
– نقش اصلی در تیم‌های آتشنشانی.
– مشارکت در مبارزه با حریق، امدادرسانی در موارد اورژانسی و انجام وظایف دیگر.
- آتش‌نشان سرپرست از دیگر درجات آتش نشانی:
– ممکن است به عنوان رئیس تیم در موقعیت‌های خاصی عمل کند.
– نظارت بر کارآگاهان و آتش‌نشان‌های جوان‌تر.
- آتش‌نشان فرمانده:
– معمولاً مسئولیت‌های اداری و عملیاتی بیشتری دارد.
– نظارت بر تیم‌های آتش‌نشان و برگزاری تمرین‌ها و آموزش‌های ضروری.
- فرمانده آتشنشانی:
– مسئولیت‌های اداری و تصمیم‌گیری در موارد مهم‌تر.
– نظارت بر تمام تیم‌های آتشنشانی در یک حوزه خاص.
- معاون رئیس سازمان آتشنشانی:
– معاون رئیس سازمان آتشنشانی و معمولاً مسئولیت‌های مدیریتی بزرگتری دارد.
– ممکن است در مدیریت سازمان آتشنشانی و تصمیم‌گیری‌های مهم شرکت داشته باشد.
- رئیس سازمان آتشنشانی (Fire Chief) از بالاترین درجات آتش نشانی:
– سطح بالاترین مقام در سازمان آتشنشانی.
– مسئولیت کلیه عملیات سازمان آتشنشانی و مدیریت منابع انسانی و مالی.
لطفاً توجه داشته باشید همانطور که گفته شد، اسامی و درجات ممکن است در کشورها و سازمان‌های مختلف متغیر باشند و سلسله مراتب ممکن است تغییر کند. همچنین، برخی سازمان‌های آتشنشانی ممکن است درجات و تخصص‌های خاص خود را داشته باشند که از مدل معمولی متفاوت باشند.
جمع‌بندی نهایی
آشنایی با درجات آتش نشانی مانند هر شغل دیگری، به رتبه‌بندی بهتر اشخاص و ارتباط راحت‌تر با آنها کمک می‌کند. هرچند آتش نشانی از جمله مشاغلی است که همه نیروهای آن در هر درجه، بهترین خدمات خود را به مردم ارائه می‌کنند. در این متن تلاش کردیم تا انواع درجهها را به شما معرفی کنیم.
