در این نوشتار قصد داریم تا در مورد انواع پودر آتش نشانی با شما صحبت کنیم و توضیح دهیم که از آنها چه استفاده‌هایی در مهار آتش می‌شود.
یکی از راه‌های اصلی خاموش کردن آتش، جلوگیری از رسیدن اکسیژن به آتش یا به اصطلاح خفه کردن آن می‌باشد. این کار را معمولا با پودرهای خاموش کننده آتش انجام می‌دهند. این پودرها به دو نوع شیمیایی و خشک تقسیم می‌گردند. پودر خشک آتش نشانی، برای خاموش کردن فلزات قابل اشتعال مورد استفاده قرار می‌گیرد. نوع دیگر، پودرهای شیمیایی هستند که از ترکیب چند ماده شیمیایی به وجود می‌آیند. شکل ظاهری آنها بسیار نرم است و به وسیله کپسول‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و در هنگام شارژ کپسول آتش نشانی در تهران و دیگر نقاط از آنها برای پر کردن کپسول استفاده می‌شود. هر یک از این پودرها مناسب نوع خاصی از حریق بوده و در مکان‌های مختلف کاربرد دارند. در ادامه مطلب قصد داریم به معرفی آنها بپردازیم.
انواع پودرهای خاموش کننده آتش نشانی
همانطور که در مقدمه مطلب اشاره کردیم، پودرهای خاموش کننده آتش در انواع مختلف شیمیایی و خشک هستند. هر کدام از آنها دارای دسته‌بندی‌های مختلفی می‌باشند که در ادامه مطلب به بررسی آنها می‌پردازیم.
انواع پودر آتش نشانی شیمیایی
پودرهای شیمیایی بسیار نرم بوده و از مخلوط یک یا چند ماده شیمیایی و بعضی از افزودنی‌ها تشکیل می‌شوند. در ادامه مطلب انواع پودر شیمیایی را معرفی می‌کنیم.
پودر جوش شیرین (بی‌کربنات سدیم)
این نوع پودر از ترکیب جوش شیرین و بی‌کربن سدیم تشکیل می‌شود. به این نوع پودر، پودر آتشنشانی معمولی می‌گویند و برای خاموش کردن آتش سوزی‌های نوع B، C و D مناسب خواهد بود. این پودر تا ۹۰ درصد از بی‌کربنات سدیم تشکیل می‌شود.
پودر بی‌کربنات پتاسیم
اصولاً این پودر شیمیایی برای خاموش کردن آتش سوزی‌هایی که در اثر حوادث حریق به وجود می‌آید، گازها و مایعات قابل اشتعال مورد استفاده قرار می‌گیرد. به اصطلاح برای آتش سوزی‌های نوع B,C,E مناسب هستند.
پودر آتش نشانی بی‌کربنات پتاسیم بر پایه اوره
پودر بی‌کربنات پتاسیم بر پایه اوره همانند بی‌کربنات پتاسیم برای خاموش کردن مایعات و گازهای مشتعل به کار برده می‌شود. همچنین در خاموش کردن آتش سوزی‌های الکتریکی کاربرد فراوان دارد. باید این موضوع را به یاد داشته باشید که بهتر است از این پودر آتش نشانی، برای خاموش سازی وسایل الکترونیکی و کامپیوتری استفاده نکنید، چون باعث آسیب دیدن قطعات می‌شوند.
پودر کلرید پتاسیم
این پودر دقیقاً مشابه نمونه‌های قبلی است. با این تفاوت که در زمان استفاده می‌تواند برای شما حتی بهتر عمل کند.
پودر فسفات آمونیوم
به جز موارد بالا، پودرهای فسفات آمونیوم برای خاموش کردن مواد جامد در حال سوختن، آتش سوزی‌های در اثر اتصالی و مایعات مشتعل مورد استفاده قرار می‌گیرند. به این پودرها پودر آتش نشانی چند حالته می‌گویند و آنها را با عبارت ABC می‌شناسند. معمولاً برای کپسول های آتش نشانی مناسب خودرو از این پودر استفاده می‌شود.
انواع پودر آتش نشانی مانکس
پودرهای خاموش کننده مانکس از ترکیب اوره و بی‌کربنات تشکیل می‌شوند که در کپسول ریخته شده و در مقایسه با بقیه پودرهای خاموش کننده بسیار موثر عمل می‌کنند. دلیل اثرگذاری بالای این پودر آن است که وقتی حرارت به پودر می‌رسد، سریعاً تجزیه می‌شود و به ذرات بسیار کوچکی تبدیل می‌گردد. همین امر موجب می‌شود که این پودر خاصیت پخش شدگی بسیار بالایی داشته باشد.
انواع پودر آتش نشانی خشک
این دسته از پودرها غیر قابل اشتعال هستند. بیشترین زمانی که از این پودرها استفاده می‌شود، برای خاموش سازی مواد نفتی و روغنی است. این پودر از نظر قیمت نسبت به پودرهای شیمیایی بسیار ارزان‌تر بوده، ولی از طرفی عملکرد پودرهای شیمیایی بهتر است. پودرهای خشک را نباید به هیچ عنوان با پودرهای شیمیایی اشتباه گرفت، زیرا پودر خشک فقط برای خاموش کردن آتش‌سوزی فلزات قابل اشتعال استفاده می‌شود که انواع آن شامل موارد زیر می‌گردد.
- پودر G_1: این پودر مخلوطی از گرافیت دانه و ترکیبات فسفر است. به طور معمول، در کپسول آتشنشانی به کار نمی‌رود، بلکه در سطل‌های مخصوص در محل‌های مورد نیاز نگهداری می‌شود. هنگام نیاز، این پودر را با بیل روی آتش می‌پاشند.
- پودر خشک نوع S: این نوع پودر از مخلوط کلرسدیم، کلر پتاسیم و کلر باریوم تشکیل می‌شود.
- پودر خشک نوع C: پودر نوع سی از مخلوط گرافیت، کلر سدیم، گل خشک و خون خشک حیوانات تشکیل می‌شود.
ویژگی‌های پودرهای آتش نشانی
پودر خاموش کننده آتشنشانی یکی از انواع مختلف مواد اطفای حریق است و ویژگی‌های آن می‌تواند بستگی به نوع و استفاده مورد نظر داشته باشد. اما در کل، ویژگی‌های عمومی انواع پودر آتش نشانی به شرح زیر است.
- کلاس حریقی: پودر آتشنشانی برای انواع مشخصی از حریق‌ها مناسب است. کلاس‌های حریق معمولاً شامل A، حریق‌های جامد مثل چوب و کاغذ B، حریق‌های مایعات قابل اشتعال C، حریق‌های گازها، D، حریق‌های فلزات وK ، حریق‌های مواد چربی در دستگاه‌های آشپزخانه هستند. ویژگی‌های پودر باید با کلاس حریق متناسب باشند.
- کارایی انتشار: پودر آتش نشانی ممکن است به صورت انتشاری یا جتی (jet) تخلیه شود. تخلیه انتشار پودری به سرعت پودر را منتشر می‌کند و برای حریق‌های بزرگ یا گسترده مناسب است.
- عمر مفید: هر پودر دارای یک عمر مفید و مشخص می‌باشد، پس باید در این مدت تازه و کارآمد باشد. عواملی مانند شرایط ذخیره‌سازی و دوره بازبینی بر عمر مفید پودر تاثیرگذار می‌باشند.
- سرعت انتشار: این ویژگی نشان‌دهنده سرعتی است که پودر از دستگاه خاموش کننده به سمت منطقه حریق طی می‌کند.
- عدم انجماد: برخی پودرها ممکن است در شرایط سرما منجمد شوند و عملکرد مناسبی نداشته باشند. از این رو، پودرهایی با ویژگی “عدم انجماد” برای محیط‌های سرد مناسب هستند.
- کمیت مورد نیاز: برای هر کلاس حریق و حجم مشخصی از فضا، یک مقدار خاص از انواع پودر آتش نشانی لازم است.
- تاثیر زیست‌محیطی: برخی پودرها ممکن است به محیط زیست آسیب برسانند و در صورت استفاده از آنها باید اقدامات احتیاطی اتخاذ شود.
- سطح ایمنی: هر نوع پودر خاموش کننده آتش دارای دستورالعمل‌های ایمنی خاصی است که باید رعایت شود.
- مقاومت به تاثیرات محیطی: بعضی از انواع پودر آتش نشانی ممکن است تحت تأثیر عوامل محیطی مانند رطوبت و حرارت تغییر کنند.
- خاصیت اطفاء کنندگی بالا: پودرهای آتش نشانی با ایجاد لایه‌ای روی شعله آتش، اکسیژن را از آن جدا می‌کنند و مانع از ادامه سوختن می‌شوند.
- عدم رسانایی الکتریکی: پودرها خاصیت عایق بودن دارند و هنگام استفاده بر روی تجهیزات الکتریکی، خطر برق گرفتگی را کاهش می‌دهند. سمی نبودن، دوام بالا، قابلیت پاشش و سبک وزن بودن را می‌توان از دیگر ویژگی‌های پودر آتشنشانی به حساب آورد.
معایب انواع پودر شیمیایی آتش نشانی
پودر شیمیایی مهار آتش می‌تواند در اطفای حریق‌های مختلف موثر باشد، اما همچنین دارای معایب و محدودیت‌هایی نیز هست. معایب اصلی پودر شیمیایی عبارتند از:
- پودر شیمیایی ممکن است به محیط زیست و انسان‌ها آسیب برساند. این پودرها معمولاً مواد شیمیایی از قبیل سولفات آمونیم و سولفات سدیم را شامل می‌شوند که می‌توانند در زمین و آب‌ها آلودگی ایجاد کنند.
- این پودرها می‌توانند به تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی آسیب برسانند. ذرات پودر می‌توانند به تراشه‌ها و سیم‌های الکتریکی چسبیده و خرابی به بار آورند.
- پس از استفاده از انواع پودر شیمیایی آتش نشانی شیمیایی، تمیزکاری و پاکسازی محیط یا تجهیزات آتشنشانی سخت است. این پودر به صورت ذراتی ریز بر روی سطوح می‌نشیند.
- در طی عملیات آتشنشانی با پودر شیمیایی، ذرات پودر به صورت پراکنده در هوا منتشر می‌شوند، که این ذرات می‌توانند منجر به بروز مشکلات تنفسی در افراد شود.
- برای پاکسازی و تمیزکاری مناطق پس از استفاده از پودر شیمیایی نیاز به تخصص و تجهیزات ویژه است که این فرآیند می‌تواند هزینه و زمان بیشتری را به دنبال داشته باشد.
- برای استفاده موثر از پودر شیمیایی، نیاز به آموزش، آگاهی دقیق از نحوه استفاده و مقداردهی صحیح آن دارید.
- توجه داشته باشید که انتخاب نوع پودر آتش نشانی باید با توجه به نوع حریق و موقعیت انجام شود.
سخن پایانی
کپسول‌های آتشنشانی نقش بسیار مهمی در اطفای حریق دارند به طوری که استفاده به موقع آن در مراحل اولیه آتش سوزی می‌تواند باعث مهار آتش شده و از بسیاری خطرات جانی و مالی پیشگیری کند. بنابراین در خرید، نگهداری و استفاده از آن باید دقت زیادی داشت. همچنین نوع پودر آن را شناسایی کرد. از جمله شرکت‌های فعال و معتبر در زمینه ارائه انواع پودرهای آتش نشانی، شرکت مهار فایر می‌باشد که شما می‌توانید تمام پرسش‌های خود در مورد انواع کپسول آتش نشانی، زمان شارژ آنها و قیمت شارژکپسول آتش نشانی در تهران را از کارشناسان این مرکز بپرسید.
