در این مقاله قصد داریم تا در مورد دتکتور مونوکسید کربن و اهمیت و کاربردهای آن صحبت کنیم. امروزه استفاده از تجهیزات مختلف مانند برای بالا بردن ایمنی محیط جهت پیشگیری از حریق و حفظ جان افراد بسیار اهمیت دارد. برای رسیدن به این هدف از تجهیزات هشدار دهنده و اطفاء حریق مختلفی نیز استفاده میشود. از جمله این تجهیزات، هشدار دهنده‌های گاز مونوکسید کربن هستند. اگرچه شاید این تجهیزات برای اطفای حریق مناسب نباشند، اما می‌توانند جان افراد را نجات دهند. پس لازم است که با مراجعه به مرکز شارژ کپسول آتش نشانی در تهران و یا هر جایی که زندگی می‌کنید و شارژ به موقع کپسول‌ها، تهیه این تجهیزات را هم مد نظر داشته باشید.
گاز مونوکسید کربن و خطرات آن
گاز مونوکسید کربن همانطور که از نامش پیداست ترکیبی از کربن و اکسیژن است. هنگامی که سوخت‌های کربنی نظیر چوب، بنزین و گاز طبیعی کامل نسوزند این گاز تولید میشود. به بیان ساده، نتیجه احتراق ناقص سوخت‌های کربنی تولید گازی به نام مونوکسید کربن است. اگر محیط دارای تهویه مناسب باشد و به اندازه کافی هوا جریان یابد وجود گاز مونوکسید کربن خطر چندانی ندارد. اما مشکل از جایی شروع میشود که این گاز در محیط‌های بسته و بدون تهویه منتشر شود. غلظت‌های بالای گاز مونوکسید کربن در فضاهای محصور منجر به خفگی و مرگ افراد می‌گردد. این گاز بدون رنگ و بو خیلی سریع به گلبول‌های قرمز بدن وصل شده و وارد ریه میشود. در نتیجه سطح اکسیژن در خون را کاهش داده و موجب مرگ انسان میشود. متاسفانه تشخیص این گاز در محیط، کار آسانی نیست و همین موضوع خطر آن را دو چندان می‌کند. فرد بدون اینکه متوجه شود بر اثر استنشاق آن بیهوش شده و سپس جان خود را از دست خواهد داد.
دتکتور مونوکسید کربن چیست؟
در بخش قبل گفتیم که تشخیص گاز خطرناک مونوکسید کربن در محیط بسیار سخت است. در نتیجه افراد بدون اینکه متوجه باشند این گاز را استنشاق کرده و بیهوش می‌شوند. از این رو تشخیص وجود این گاز در فضا کمک زیادی به حفظ جان افراد حاضر در محیط می‌کند. تجهیزاتی طراحی و ساخته شده‌اند که غلظت‌های مشخصی از این گاز را شناسایی می‌کنند. در نتیجه به موقع و قبل از بحرانی شدن شرایط هوای محیط، هشدارهای لازم را به ساکنین ارسال می‌کند. این تجهیزات هشداردهنده را با نام دتکتورهای مونواکسید کربن می‌شناسیم. دتکتور بر اساس غلظت این گاز در هوا فعال شده و زنگ هشدار را به صدا در می‌آورد. غلظت خطرناک مونوکسید کربن در هوا 70ppm می‌باشد و دتکتور نسبت به آن واکنش نشان می‌دهد. با به صدا در آمدن زنگ دتکتور افراد حاضر در محیط از وجود مقادیر خطرناک گاز مونوکسید کربن مطلع می‌شوند. در نتیجه پیش از آنکه بر اثر استنشاق این گاز از هوش بروند ساختمان را ترک می‌کنند.
انواع دتکتور مونوکسید کربن
این تجهیزات هشداردهنده چند مدل مختلف دارند و از هر کدام برای کاربرد مشخصی استفاده میشود. این دتکتورها با انرژی برق چه به صورت مستقیم و چه به صورت باتری کار می‌کنند. اگر دتکتور خریداری شده با باتری کار کند حداکثر طول عمر 10 ساله خواهد داشت. در این تجهیزات هشدار دهنده از حسگرهایی استفاده میشود که 2 تا 5 سال کار می‌کند. نوع حسگر به کار رفته در دتکتور، مدل آن را مشخص می‌کند. در ادامه با انواع مختلف دتکتورهای مونوکسید کربن آشنا خواهیم شد.
دتکتور بیومیمتیک
در این نوع دتکتورها از سنسورهایی به نام بیومیمتیک استفاده میشود. شیوه کار این سنسورها شبیه به هموگلوبین‌های خون می‌باشد. هموگلوبین خون در مواجه با مونوکسید کربن تغییر رنگ داده و تیره میشود. ژل موجود در این دتکتور گاز مونوکسید کربن نیز در حضور این گاز تغییر رنگ می‌دهد. باتری این مدل از دتکتورها معمولا بین 2 تا 3 سال برآورد میشود. البته استفاده از باتری‌های لیتیومی در تمام طول عمر سنسورها کار کرده و خراب نمی‌شوند. چون قیمت این مدل از دتکتورها بالاست بیشتر در محیط‌های خاص و رده بالا استفاده میشود.
هشداردهنده الکتروشیمیایی
در این تجهیز از حسگرهایی با سلول سوختی به منظور تولید جریان الکتریکی استفاده شده است. وقتی دتکتور در تماس با غلظت‌های مشخصی از گاز مونوکسید کربن قرار بگیرد در سلول سوختی جریان الکتریسیته ایجاد میشود. این دتکتور از یک ظرف به همراه دو الکترود و یک الکترولیت و سیم‌های اتصال ساخته شده است. این دتکتورها نسبت به دیگر انواع دارای خروجی‌های دقیق‌تری هستند. همچنین کمترین میزان انرژی برای فعالیت در دمای اتاق را نیاز دارند. طول عمر مفید این نوع از هشداردهنده‌های مونوکسید کربن بین 5 تا 10 سال است.
دتکتور مونوکسید کربن نیمه هادی
در این مدل، از سیم‌های نازک اکسید قلع که نیمه هادی هستند استفاده میشود. این سیم‌ها روی یک پایه سرامیکی و عایق شده قرار می‌گیرند و یک سنسور می‌سازند. مونوکسید کربن میزان مقاومت اکسید قلع را به شدت کاهش می‌دهد. این کاهش مقاومت منتهی به عبور جریان الکتریسیته و به صدا در آمدن زنگ هشدار می‌گردد. توصیه میشود در زمان نصب این نوع دتکتور، حتما تست گاز انجام گیرد. عمر مفید این هشداردهنده تقریبا 5 سال است و به صورت مستقیم به برق وصل میشود. در کشورهایی مانند ژاپن و خاور دور استفاده از دتکتورهای نیمه هادی برای تشخیص مونوکسید کربن متداول است.
دتکتورهای پرتابل
یکی دیگر از انواع دتکتور برای تشخیص و هشدار وجود گاز CO نوع پرتابل آن است. مدل پرتابل یا سیار این دتکتورها اغلب در وسایل نقلیه نظیر هواپیماها کاربرد دارد. این تجهیزات به سرنشینان کمک می‌کنند تا از وجود گاز مونوکسید کربن در فضا مطلع شوند.
خرید دتکتور مونوکسید کربن
بسیاری از شرکت‌های عرضه کننده تجهیزات اطفاء حریق این هشدار دهنده‌های گاز مونوکسید کربن را نیز ارائه می‌کنند. در زمان خرید این دتکتورها، انتخاب نوع مناسب آن اهمیت زیادی دارد. همچنین باید از کیفیت و کارایی سنسور دتکتوری که خریداری می‌کنید مطمئن شوید. برای دریافت اطلاعات تکمیلی و مشاوره‌های اولیه در زمینه خرید این قبیل تجهیزات می‌توانید با کارشناسان تیم مهار فایر تماس بگیرید.
کلام پایانی
یکی از تجهیزات کارآمد در نجات جان انسان‌ها هشدار دهنده گاز مونوکسید کربن می‌باشد. این تجهیز وجود غلظت‌های خطرناک از این گاز بی‌رنگ و بو را اعلام می‌کند. انواع مختلفی از این تجهیزات هشدار دهنده با دقت و ویژگی‌های متفاوت وجود دارند. برای مشاوره در زمینه خرید دتکتور مونوکسید کربن با کارشناس فروش مهار فایر تماس بگیرید.
