در سیستم‌های اعلام حریق برای شناسایی به موقع آتش از تجهیزاتی به نام آشکارساز یا دتکتور استفاده می‌شود. دتکتورها بر اساس عوامل هشدار دهنده حریق نظیر، حرارت، دود و گازهای سمی طراحی و ساخته می‌شوند. در این مطلب به بررسی انواع تفاوت دتکتور دودی و حرارتی می‌پردازیم.
برای خرید تجهیزات اعلام حریق و طراحی و نصب انواع سیستم اطفاء حریق از جمله انواع دتکتورها به سایت مهار فایر مراجعه کنید. مهارفایر مرکز شارژ کپسول اتش نشانی در تهران است و خدمات دیگری از جمله طراحی و فروش انواع سیستم مهار آتش را نیز انجام می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره در زمینه این تجهیزات و سیستم‌ها می‌توانید با شماره‌های مجموعه تماس بگیرید.
آشنایی با دتکتورهای دودی (Smoke Detector)
پیش از بررسی تفاوت دتکتور دودی و حرارتی بهتر است با تک تک آنها بیشتر آشنا شویم. از این تجهیزات برای تشخیص دود در محیط‌های مختلف استفاده می‌شود. دود، یکی از اولین نشانه‌های وجود آتش به حساب می‌آید و به شناسایی زودهنگام حریق کمک می‌کند. بعد از شناسایی دود در محیط، توسط این آشکارسازها، هشدارهای لازم به پنل مرکزی سیستم ارسال می‌گردد. سپس سیستم اعلام حریق فعال شده و آلارم‌های آن روشن می‌شوند. این تجهیزات شناسایی حریق دارای انواع مختلفی هستند که بسته به نوع سیستم اطفاء حریق انتخاب می‌شوند. مزایای دتکتورهای دودی شامل موارد زیر می‌باشد:
- تشخیص سریع آتش
- قابل استفاده در مکان‌هایی با ریسک حریق بالا
- طراحی متنوع
- امکان نصب در محیط‌های مختلف
در کنار مزیت‌های فوق، آشکارسازهای دودی معایبی هم دارند. مهم‌ترین مشکل این نوع دتکتور کاهش کارایی در محیط‌های پر از گرد و غبار می‌باشد.
انواع دتکتورهای دودی
برای شناسایی دود در محیط‌ها و مکان‌های مختلف از چند مدل دتکتور می‌توان استفاده کرد.
1- دتکتورهای دودی یونیزاسیون
در این نوع از دتکتورها محفظه تعبیه شده که در آن ماده‌ای رادیواکتیو قرار دارد. خروجی دتکتور وقتی دود در محیط وجود ندارد، نرخ جریان مثبتی را نشان می‌دهد. وجود دود در محیط موجب می‌شود عمل یونیزاسیون انجام گیرد. در نتیجه، نرخ جریان خروجی منفی می‌شود. این افت جریان برای کنترل پنل سیستم اعلام حریق تعریف شده است. چون در این دتکتور از مواد رادیواکتیو استفاده می‌شود مورد استفاده زیادی ندارند.
2- دتکتورهای دودی اپتیکال
در محفظه این دتکتورها از منبع نور و رفلکتور استفاده شده است. بین این دو بخش از آشکارساز در شرایط عادی ارسال و دریافت نور صورت می‌گیرد. وجود دود، موجب قطع ارتباط بین منبع نور و رفلکتور می‌گردد. در نتیجه کنترل پنل، هشدار وجود حریق در محل را از دتکتور دود دریافت می‌کند.
3- دتکتور دودی پرتویی
در این بخش از بررسی تفاوت دتکتور دودی و حرارتی به معرفی انواع پرتویی از این تجهیز می‌پردازیم. اشعه مادون قرمز برای شناسایی دود در این دتکتور استفاده شده است. مبنای عمل در این تجهیز پراکندگی است که دود در اشعه مادون قرمز ایجاد می‌کند.
معرفی دتکتورهای حرارتی
دتکتورهای حرارتی که دتکتور حرارتی خطی نیز یکی از انواع آنهاست، برای شناسایی حریق به جای دود روی دمای بالا و حرارت تمرکز دارند. در این تجهیز دو نوار فلزی با جنس‌های مختلف به کار رفته است. وقتی دمای محیط افزایش پیدا کند کنتاکت‌ها بسته می‌شوند. از مزایای این نوع آشکارساز حریق می‌توان به مواردی نظیر:
- عملکرد مطلوب (به ویژه در محیط‌هایی که احتمال تولید دود ناشی از حریق کمتر است.)
- عدم تاثیرپذیری از گرد و غبار
- کارایی برای حریق‌های شعله‌دار
اشاره کرد. اما کندتر بودن این نوع دتکتور نسبت به دتکتورهای دودی از معایب اصلی آنها به شمار می‌رود. دتکتورهای حرارتی در دو مدل تولید می‌شوند:
- دتکتورهای حرارتی ثابت: با بالا رفتن دما از حد مشخصی هشدار می‌دهند.
- دتکتورهای حرارتی افزایشی: به تغییرات ناگهانی دما و افزایش آن حساس هستند و هشدار می‌دهند.
بررسی تفاوت دتکتور دودی و حرارتی
هر دو نوع از دتکتورهای حرارتی و دودی به تشخیص زودهنگام حریق و بالا بردن ایمنی محیط کمک می‌کند. با این حال از جنبه‌های مختلفی ماند عملکرد، ساختار و نحوه نصب با هم متفاوت هستند. در ادامه این بخش به مقایسه دتکتورهای دودی و حرارتی با هم می‌پردازیم.
1- تفاوت دتکتور دودی و حرارتی از نظر نحوه راه‌اندازی و نصب
دتکتورهای حرارتی با بالا رفتن دمای محیط، فعال می‌شوند. اما در دتکتورهای دودی وجود دود ناشی از حریق به عنوان عامل فعال سازی تجهیز در نظر گرفته شده است. دقت و سرعت دتکتورهای دودی نسبت به نوع حرارتی تا حدی بیشتر است.
مطلب پیشنهادی: انواع دتکتور اعلام حریق و محل مناسب نصب آنها
2- تفاوت دتکتور دودی و حرارتی از نظر ظاهری
آشکارسازهای دودی و حرارتی با قالب‌هایی نزدیک به هم طراحی شده‌اند. به همین خاطر از نظر آیتم‌های ظاهری مانند پایه ورودی، رنگ، جنس، ابعاد و وزن تقریبا یکسان و شبیه هستند.
3- تفاوت دتکتور دودی و حرارتی از نظر محل نصب
دتکتورهای حرارتی بیشتر در محیط‌های که پر از گرد و غبار هستند استفاده می‌شود. بنابراین بیشتر در مکان‌هایی همچون موتورخانه، آشپزخانه، پارکینگ‌ها و اتاق‌های دیزل کاربرد دارند. اما دتکتورهای دودی در مکان‌هایی همچون ساختمان‌های مسکونی، آسانسور، اتاق پمپ آتش نشانی، هتل‌ها و بیمارستان‌ها به کار می‌رود. دتکتورهای دودی نسبت به انواع حرارتی این تجهیز کاربرد بیشتری در سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق دارند. در جدول زیر به مقایسه این دو نوع دتکتور با هم پرداخته‌ایم.
| ویژگی دتکتور | دتکتور دود | دتکتور حرارتی |
| ابعاد | 100*50 میلی‌متر | 100*50 میلی‌متر |
| وزن | 100 گرم | 100 گرم |
| نمایشگر LED | دارد | دارد |
| پایه نصب و سربندی | دارد | دارد |
| سنسور دود | دارد | ندارد |
| سنسور حرارت | ندارد | دارد |
برای بالا بردن سطح امنیت در محیط می‌توان به صورت ترکیبی از این دو نوع دتکتور استفاده کرد. ترکیب دتکتورهای دودی و حرارتی باید با نظر و طراحی مهندسین این حوزه صورت گیرد.
کلام پایانی
برای خرید بهترین نوع دتکتورهای حریق باید با انواع مختلف این تجهیزات آشنا بود. دتکتورهای حرارتی و دودی از رایج‌ترین و کاربردی‌ترین انواع آشکارسازها هستند. در این مقاله از مهار فایر تفاوت دتکتور دودی و حرارتی را شرح داده‌ایم. استفاده از هر دو نوع این دتکتورها برای افزایش ایمنی ساختمان‌های مختلف نیز رایج است. سوالات و نظرات خود درباره این تجهیزات تشخیص آتش را با کارشناسان مجموعه مهارفایر در میان بگذارید.
برای خرید دتکتورهای مختلف به منظور تجهیز سیستم اطفاء حریق باید به سراغ مراکز معتبر رفت. اصالت و کیفیت تجهیزات مهار آتش در سایت مهارفایر برای خریداران تضمین می‌شود. بعلاوه تنوع بالای دتکتورها و تجهیزات موجود در سایت کار انتخاب و خرید را ساده می‌کند. قیمت‌های منصفانه و رقابتی نیز از دیگر مزیت‌های خرید از مهار فایر می‌باشد. برای استعلام موجودی دتکتورها و قیمت آنها به بخش محصولات سایت مراجعه کنید.
