استفاده از سیستم‌های اعلام حریق کمک زیادی به حفظ جان و مال افراد می‌کند. عملکرد این سیستم‌ها نیز تا حد زیادی به کیفیت سیم‌کشی آن‌ها بستگی دارد. اهمیت بالای این موضوع موجب شده تا در این مقاله به اصول سیم کشی سیستم اعلام حریق ساختمان بپردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر پیرامون این موضوع با ما در این مقاله از مهار فایر همراه باشید.
پیش از پرداختن به موضوع لازم به یادآوری است که مجموعه مهار فایر با چندین سال سابقه در زمینه طراحی و نصب انواع سیستم اعلام حریق و تامین تجهیزات و نصب انواع سیستم اطفاء حریق یکی از بهترین گزینه‌ها برای اجرای این سیستم‌ها و یا دریافت مشاوره در زمینه انتخاب بهترین نوع سیستم است. همچنین این مجموعه به عنوان یکی از مراکز مجاز شارژ کپسول آتش نشانی در تهران، آماده شارژ کپسول‌های آتش نشانی شما از هر نوع و در هر حجم با استفاده از بهترین مواد و با رعایت کامل اسنانداردهای مورد نظر است.
اصول سیم کشی انواع سیستم اعلام حریق در ساختمان
از آنجایی که چندین نوع سیستم اعلام حریق داریم سیم‌کشی آن‌ها نیز با هم متفاوت است. به طور کلی، می‌توان چندین نوع سیم‌کشی برای سیستم اعلام حریق ساختمان‌ها را معرفی نمود از جمله:
- سیم‌کشی سیستم اعلام حریق متعارف
- سیم‌کشی سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
- سیم‌کشی سیستم اعلام حریق وایرلس
- سیم‌کشی سیستم اعلام حریق هوشمند
بسته به نوع سیستم اعلام حریق به کار رفته در ساختمان، نوع سیم‌کشی آن تعیین می‌گردد. بخش مشترک و مهم در تمام این سیم‌کشی‌ها انتخاب کابل مناسب است. در تمام سیستم‌های اعلام حریق در صورت نیاز به سیم‌کشی باید از کابل نسوز استفاده کرد. مقاوم بودن کابل نیز از دیگر ویژگی‌های مهمی است که در زمان انتخاب باید در نظر گرفته شود.
اصول سیم کشی سیستم اعلام حریق متعارف در ساختمان
اگر سیستم اعلام حریق ساختمان از نوع متعارف باشد، سیم کشی آن ساده‌تر است. اولین گام برای انجام اصولی سیم‌کشی تهیه نقشه آن می‌باشد. نقشه سیم‌کشی در سیستم اعلام حریق متعارف به صورت خطی و شعاعی است. در این نوع نقشه سیم‌کشی، تنها یک راه ارتباطی برای دیوایس‌ها در نظر گرفته می‌شود. در نتیجه با خراب شدن یک دیوایس مدار به طور کامل، غیر فعال می‌شود. به بیان دیگر، با خراب شدن هر دیوایس سایر دیوایس‌ها دیگر کار نمی‌کنند. در این سیستم، دتکتور دود از تجهیزات مهم به شمار می‌رود. بنابراین در نصب و سیم‌کشی آن باید دقت کافی به خرج داده شود. راحت‌ترین روش برای سیم‌کشی این دتکتورها روش اتصال موازی است. برای نصب شستی در آن‌ها نیز لازم است دو رشته سیم به صورت مجزا در نظر گرفته شود. بر اساس استانداردهای موجود همه شستی‌ها باید در زون همان طبقه جای بگیرند.
اشتباه رایج در سیم کشی سیستم متعارف
عدم رعایت اصول سیم کشی سیستم می‌تواند کارایی و عملکرد آن را به شدت کاهش دهد. برخی اوقات، نصاب‌ها برای سهولت بیشتر، از این اصول و استانداردها تخطی می‌کنند. یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات رایج بین نصاب‌ها گرفتن انشعاب غیرمجاز از مسیر سیم‌کشی سیستم می‌باشد. در سیستم متعارف دو رشته سیم استفاده می‌شود. اما اگر در زون به ریموت اندیکاتور نیاز باشد باید یک رشته اضافی سیم نیز در نظر گرفته شود. در این شرایط برخی به جای سیم‌کشی مجزا اقدام به گرفتن انشعاب می‌کنند.
مطلب پیشنهادی: سیستم اطفاء حریق در هواپیما
اصول سیم کشی سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
سیم‌کشی این نوع سیستم نسبت به نوع متعارف کمی پیچیده‌تر است. در این سیستم‌های اعلام حریق سیم‌کشی از طریق لوپ یا حلقه انجام می‌گیرد. این مدل سیم‌کشی به صورت یک رشته است که در انتها به خود پنل باز می‌گردد. در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر برای هر پنل حداکثر 4 لوپ می‌توان ایجاد کرد. در صورت اضافه کردن تعداد لوپ‌ها باید تعداد پنل را نیز اضافه نمود. سیم‌کشی سیستم آدرس پذیر دقیق‌تر است و در این سیستم به دقت می‌توان محل وقوع حریق را تشخیص داده و شناسایی کنیم.
اصول سیم کشی سیستم اعلام حریق وایرلس
در برخی از ساختمان‌ها سیستم اعلام حریق به کار رفته از نوع وایرلس است. سیستم‌های وایرلس نیاز به سیم‌کشی ندارند. در این سیستم‌ها از امواج برای اعلام و شناسایی حریق استفاده می‌شود. هزینه کارگری و سیم‌کشی و کابل در سیستم‌های اعلام حریق وایرلس بسیار کمتر است. اما در مقابل سخت افزاری و نگهداری از باتری در این سیستم‌ها گران‌تر می‌باشد.
اصول سیم کشی سیستم اعلام حریق هوشمند
در ایران این نوع سیستم اعلام حریق در ساختمان بسیار کم، مورد استفاده قرار گرفته و تقریبا نزدیک به صفر است. در سیستم‌های اعلام حریق هوشمند، هر دستگاه قادر به تجزیه و تحلیل محیط پیرامون خود می‌باشد. این نوع سیستم با توجه به تجهیزات و دستگاه‌های به کار رفته در آن طراحی و اجرا می‌شود. در ایران، بیشترین نوع سیستم اعلام حریق مورد استفاده از نوع متعارف و آدرس پذیر می‌باشد.
مراحل کلی سیم کشی سیستم اعلام حریق در ساختمان
یکی از بخش‌های مهم در سیم‌کشی سیستم اعلام حریق، توجه به مراحل آن است. کار سیم‌کشی این سیستم‌ها باید درست و بر اساس اصول آن انجام گیرد. در ادامه این بخش به صورت مرحله به مرحله به پروسه سیم‌کشی سیستم‌های اعلام حریق اشاره می‌کنیم.
1- نقشه‌خوانی سیم‌کشی
مطالعه و درک درست نقشه سیم‌کشی سیستم اعلام حریق از اولین و مهمترین مراحل کار می‌باشد. در نقشه‌خوانی سیم‌کشی سیستم اعلام حریق باید به موارد زیر توجه کرد:
- نوع سیستم اعلام حریق
- نوع و تعداد تجهیزات مورد استفاده اعم از دتکتورها- شستی‌ها – آژیرها و پنل کنترل
- محل نصب تجهیزات سیستم اعلام حریق در ساختمان
- نوع کابل مورد استفاده در پروسه سیم‌کشی
- مسیر سیم‌کشی
این بخش‌ها اصلی‌ترین قسمت نقشه‌خوانی سیم‌کشی به شمار می‌روند.
2- انتخاب کابل مناسب برای سیم کشی سیستم اعلام حریق
دومین گام مهم در سیم‌کشی این سیستم‌ها انتخاب کابل مناسب است. از فاکتورهای اثرگذار در انتخاب کابل مناسب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نوع سیستم اعلام حریق اعم از متعارف یا آدرس پذیر
- نوع تجهیزات مورد استفاده در سیستم اعلام حریق
- محل نصب تجهیزات در سیستم
کابل‌هایی که در انواع سیستم‌های اعلام حریق به کار می‌روند دارای انواع مختلفی هستند. مهمترین این کابل‌ها عبارتند از:
- کابل‌های نسوز: این مدل کمک می‌کند عملکرد سیستم اعلام حریق حفظ گردد.
- کابل‌های مقاوم در برابر حرارت: تحمل دمایی این نوع از کابل‌ها بسیار بالا بوده و برای استفاده در سیستم اعلام حریق مناسب هستند.
- کابل‌های مقاوم در برابر رطوبت: از این نوع کابل برای سیستم‌های اعلام حریق در محیط‌های مرطوب استفاده می‌کنند.
3- انجام کابل‌کشی
گام سوم از پروسه کابل‌کشی، انجام اصولی و صحیح آن بر پایه دو مرحله پیشین است. در نصب کابل‌های سیستم اعلام حریق باید ظرافت و دقت زیادی به خرج داد. در غیر این صورت کارایی و عملکرد سیستم اعلام حریق تحت تاثیر قرار گرفته و نامطلوب می‌شود.
4- اتصال تجهیزات
از دیگر اصول سیم کشی سیستم اعلام حریق توجه به اتصال تجهیزات است. اتصال تجهیزات مورد استفاده در سیستم اعلام حریق باید منطبق بر نقشه سیم‌کشی باشد. هرگونه بی‌دقتی در این مرحله می‌تواند بخشی از تجهیزات سیستم را از دور خارج کند. بخش‌های مختلف اتصال در این سیستم‌ها عبارتند از:
- دتکتورها
- شستی‌ها
- آژیرها
- پنل کنترل
پیچیدگی‌های اتصالات در سیستم‌های اعلام حریق نیاز به حضور افراد حرفه‌ای را ایجاب می‌کند.
5- تست و آزمایش سیم کشی سیستم اعلام حریق
مرحله پایانی کار شامل تست و آزمایش سیم‌کشی انجام شده می‌باشد. انواع تست‌هایی که برای این منظور در سیستم اعلام حریق انجام می‌شود عبارتند از:
- تست سیم‌کشی
- تست دتکتورها
- تست شستی‌ها
- تست آژیرها
- تست کنترل پنل
تست‌های ذکر شده باید توسط افراد مجرب و متخصص در این حوزه انجام گیرد. همچنین از تجهیزات مناسبی برای انجام اصولی و استاندارد تست‌ها استفاده گردد. در آخر نیز نتایج حاصل از تست سیم‌کشی سیستم ثبت گردد.
اصول سیم کشی سیستم اعلام حریق بر اساس کاربری ساختمان
در ساختمان‌های مختلف بر اساس نوع کاربری آن‌ها سیستم اعلام حریق مناسب تعیین می‌شود. در نتیجه نوع کاربری ساختمان در سیم‌کشی سیستم اعلام حریق آن نیز موثر است.
ساختمان‌های مسکونی
در ساختمان‌های مسکونی، اغلب از سیستم اعلام حریق متعارف استفاده می‌شود. این نوع سیستم اعلام حریق، ارزان بوده و طراحی و نصب ساده‌تری دارد. اصلی‌ترین تجهیزات مورد استفاده نیز در این سیستم اعلام حریق دتکتورهای حرارت و دود هستند.
ساختمان‌های اداری
در ساختمان‌های اداری، مساحت و تعداد افراد حاضر از فاکتورهای مهم انتخاب سیستم اعلام حریق می‌باشند. بر همین اساس نیز باید انتخاب تجهیزات و سیم‌کشی مناسب سیستم اعلام حریق را انجام داد. شستی‌های اعلام حریق در کنار دتکتورهای دود و حرارت از تجهیزات مهم این نوع سیستم به شمار می‌روند.
ساختمان‌های تجاری
در مراکز تجاری با توجه به تعداد مغازه‌ها باید از سیستم‌های اعلام حریق قابل اطمینان‌تری استفاده کرد. از این رو سیستم‌های آدرس پذیر برای این نوع ساختمان‌ها انتخاب بهتری می‌باشند. اصول سیم‌کشی نیز بر اساس نوع و تعداد تجهیزات در نقشه سیم‌کشی لحاظ شده است.
ساختمان‌های صنعتی
اصول سیم کشی سیستم اعلام حریق در مکان‌های صنعتی با در نظر گرفتن ریسک‌های آن تدوین می‌شود. در نتیجه، علاوه بر دتکتورهای دود و حرارت از دتکتورهای گاز نیز استفاده می‌شود. سیم‌کشی سیستم اعلام حریق در این ساختمان‌ها باید با حساسیت بیشتری انجام گیرد. چرا که قابلیت اطمینان از مولفه‌های مهم سیستم‌های اعلام حریق در مراکز صنعتی هستند. قطعا نوع آدرس پذیر نسبت به سیستم اعلام حریق متعارف انتخاب بهتری برای این مراکز می‌باشد.
سخن پایانی
اصول سیم‌کشی سیستم اعلام حریق ساختمان شامل مولفه‌ها و موارد متعددی است. در این مطلب از مهار فایر به مهمترین بخش‌های اصول سیم‌کشی سیستم‌های اعلام حریق در ساختمان‌های مختلف اشاره کردیم. برای خرید تجهیزات اعلام و اطفاء حریق، طراحی و اجرای این سیستم‌ها با کارشناسان ما تماس بگیرید. تجربه و تخصص مهندسین این مجموعه برای ایمنی و حفاظت از شما به کار گرفته می‌شود.
