در این مطلب می‌کوشیم به موضوع نکات ایمنی آسانسور در برابر آتش سوزی بپردازیم و شما را بیش از پیش با نکات ایمنی مربوط به آن آشنا سازیم.
از قدیم گفته‌اند حادثه هرگز خبر نمی‌کند. آتش‌سوزی نیز از جمله حوادثی است که ممکن است در هر زمان یا جایی رخ دهد. امروزه آسانسور از پر کاربردترین تجهیزات در ساختمان‌های چند طبقه است و حتی این فضا نیز از احتمال آتش‌سوزی در امان نیست. با توجه به کوچک بودن فضای آسانسور، جنس مصالح کابین، موقعیت ویژه و نسبتا متزلزل آن و نیز شرایط ویژه جسمی و روانی بسیاری از افراد هنگام استفاده از این وسیله، ایمنی آسانسور از اهمیت فراوانی دارد.
ایمن‌سازی آسانسور یکی از مهمترین کارهایی است که هنگام ساخت، نوسازی و تقویت ساختمان و استانداردسازی آن باید مورد توجه قرار گیرد. در همین راستا، پیش از وقوع آتش‌سوزی باید نکات و اقداماتی را جهت ایمن‌سازی آن در نظر گرفت. همچنین، در صورت نبود آگاهی درباره نکات ایمنی استفاده از آسانسور هنگام وقوع آتش‌سوزی یا استفاده نادرست از آن در صورت گیر افتادن در کابین در این مواقع می‌تواند فاجعه آفرین باشد. بنابراین آشنایی با راهکارهای مدیریت شرایط برای نجات جان و حفظ ایمنی خود در هنگام آتش سوزی ساختمان و آسانسور نیز برای همه ضروری است.
قوانین و نکات ایمنی آسانسور در برابر آتش سوزی
از مهمترین ضوابط آتش نشانی در ساختمان ها که باید رعایت شود، نکات مربوط به ایمنی حریق در آسانسورها است. برای ایمن‌سازی آسانسور و اطمینان از کارکرد مناسب هنگام آتش‌سوزی توجه به قوانین و نکات زیر ضروری است:
- آسانسور باید در طبقات غیرمسکونی، به لابی مجهز باشد.
- همگی پاگردهای آسانسور باید فاقد درهای قفل‌دار و بدون مانع باشند.
- دوربندی پلکان و آسانسور در طبقات همکف و زیرزمین با پوشش ضد آتش ضروری است.
- موتورخانه آسانسور باید برای مقاومت دستکم سه ساعته در برابر شعله‌های آتش، به دیواری جداگانه از پوشش ضد آتش تجهیز شود.
- امکان استفاده از آسانسور آتش‌نشانی در صورت فعال بودن آن در زمان آتش سوزی و از کارافتادگی آسانسورهای دیگر وجود داشته باشد.
- با نصب و تجهیز درهای حفاظت شده در برابر آتش‌سوزی به ورودی‌های آسانسور، می‌توانیم از مقاومت حداقل پنج ساعته آن در برابر آتش مطمئن شویم.
- وجود لوازم اطفاء حریق در موتورخانه آسانسور ضروری است. به این ترتیب هنگام آتش سوزی می‌توان از موتور و سیستم بالابر آسانسور به خوبی محافظت نمود.
- وجود برق اضطراری دستکم در یکی از آسانسورهای ساختمان (آسانسور آتش‌نشانی) ناگزیر است. زیرا روشن است سبب کمک‌رسانی سریع‌تر در زمان آتش سوزی خواهد شد.
- استفاده کامل از مصالح مقاوم در برابر آتش برای ساخت دیواره داخلی چاه آسانسور الزامی است. زیرا این دیواره‌ها باید بتوانند دستکم تا سه ساعت در مقابل آتش از خود مقاومت نشان دهند.
آزمون فراخوانی آسانسور
یکی از مسایل مهم در زمینه ایمنی آسانسور در برابر آتش سوزی آزمون فراخوانی آسانسور است و برای این انجام می‌شود تا بتوانیم هنگامی که ردیاب دود آسانسور در لابی به نمایش درآمد، از فعال شدن یا عدم فعال شدن چاه یا اتاق مکانیکی مطمئن شویم. همچنین با کمک این آزمایش می‌توانیم بفهمیم هنگامی که آسانسور در مسیر طبقه همکف حرکت می‌کند، درهای آن باز می‌شود و یا برای ایمنی هرچه بیشتر از کار می‌افتد یا نه. بنابراین هر دستگاه آسانسور باید برای کارکرد مناسب با توجه به معیارهای این آزمون مورد بررسی دقیق قرار بگیرد.
ویژگی‌های آسانسور ضد آتش
کارشناسان باور دارند یک آسانسور ضد آتش باید از ویژگی‌های زیر برخوردار باشد:
- جدایی کابل برق آسانسور از دیگر اجزای ساختمان
- فعال بودن و آمادگی همیشگی سیستم برق پشتیبان آسانسور
- امکان ورود ساکنین ساختمان از راه داکت به چاه آسانسور در شرایط اضطراری
- پرهیز و ممنوعیت انبار کردن هرگونه مواد قابل اشتعال در چاه و موتورخانه آسانسور
- ضرورت وصل ماندن برق آسانسور درصورت قطع شدن برق ساختمان هنگام آتش سوزی
- تجهیز راهروی طبقات به درهای ضد آتش برای جلوگیری از نفوذ آتش و دود به درون چاه آسانسور
- درجه‌بندی همسان درهای لولایی و دیوارهای چاه آسانسور از نظر مقاومت به آتش و همچنین درجه‌بندی درهای اتوماتیک به میزان دستکم نصف آن
- الزام طراحی و تعبیه داکتی با مسیر مجزا و منحصر به فرد در طبقه همکف یا پایین‌ترین نقطه ساختمان برای جریان هوا؛ زیرا هنگام وقوع آتش‌سوزی و نفوذ دود به چاه، وجود این مسیر برای ورود جریان هوای تازه به کابین ضروری است.
استفاده از آسانسور هنگام حریق از نکات مهم ایمنی آسانسور در برابر آتش سوزی
به باور کارشناسان آتش‌نشانی، بهره‌گیری از آسانسور جهت حمل و نقل یا جابه‌جایی وسایل در هنگام آتش سوزی هرگز درست نیست. البته گاهی پیش می‌آید حتی در یک ساختمان دو طبقه افرادی سالمند، بیمار یا دارای مشکلات حرکتی از آسانسور استفاده کنند. ولی چرا استفاده از آسانسور هنگام آتش سوزی کاری نادرست است؟
در پاسخ باید گفت، اگر چاه آسانسور که در معرض دود ناشی از آتش سوزی قرار بگیرد می‌تواند به مانند دودکشی طبیعی عمل کرده و از این راه به سرنشینان کابین آسانسور صدمه بزند. همچنین ناگفته نماند که حرکت آسانسور در ساختمان می‌تواند کاربردی مانند پمپ یافته و هوا و اکسیژن را در اطراف منتشر کند. از این رو هنگام آتش‌سوزی به گسترش آتش دامن می‌زند.
چرا نباید در هنگام آتش‌سوزی از آسانسور استفاده کنیم؟
همانگونه که در بخش قبلی گفتیم برای استفاده نکردن از آسانسور هنگام آتش سوزی، دلایل منطقی فراوانی داریم. در اینجا به چند دلیل اصلی اشاره می‌کنیم:
- با وقوع آتش سوزی ممکن است سیستم برق‌رسانی نابود شود. از این رو آسانسور میان طبقات گیر خواهد کرد.
- هنگام آتش‌سوزی، الویت استفاده از آسانسور با نیروهای امدادی و آتش‌نشانی است، زیرا به این ترتیب با سرعت بیشتر و به شکلی مؤثرتر به مهار بحران می‌پردازند.
- چاه آسانسور به مانند دودکش عمل کرده و سریع انباشته از دود شود. پس این خطر وجود دارد که سرنشینان کابین آسانسور دچار خفگی ناشی از دود شوند.
- اگر در زمان آتش سوزی فرد یا افرادی در آسانسور محبوس شوند، آتش‌نشانان به ناچار باید به نجات افراد محبوس بپردازند و خاموش کردن آتش و نجات نفرات بیشتر درون ساختمان و بیرون از کابین در اولویت بعدی قرار خواهد گرفت.
در پایان ذکر این نکته ضروری است که با رعایت کامل همه ایمنی آسانسور در برابر آتش سوزی ، چنانچه پس از وقوع آتش‌سوزی درون کابین آسانسور به دام افتادید، در درجه نخست آرامش خود را حفظ کنید. سپس دکمه اضطراری را فشار دهید یا برای کمک تماس بگیرید. ناگفته نماند اگر در شرایطی هستید که احتمال خفگی با دود نیست، هرگز برای باز کردن در یا دریچه فرار عجله نکنید. بهتر است برای نجات خود به انتظار آتش‌نشانان و نیروهای امدادی بمانید.
دیگر نکات ایمنی آسانسور در برابر آتش سوزی
شایان ذکر است که هنگام آتش‌سوزی، امن‌ترین جای ساختمان کابین آسانسورهایی است که در برابر آتش سوزی ایمن‌سازی شده‌اند. با وجود این، تا جایی که می‌شود نباید درون آسانسور بمانید. زیرا هر لحظه امکان سقوط آن وجود دارد. بنابراین بهتر است از پلکان اضطراری بهره بگیرید و به سرعت از ساختمان خارج شوید. همچنین مهم است به یاد داشته باشید که اگر در کابین آسانسور تنها هستید، تا آنجا که می‌شود بکوشید به طبقه همکف برسید و سپس از آسانسور بیرون بروید.
درب آسانسور ضد آتش
پیش از شروع این مطلب، باید بدانید که به‌طور پیش‌فرض، درب آسانسور ضد آتش نیست. با این همه، گزینه‌های فراوانی برای مبارزه با آتش پیش روی شماست که می‌توانید آنها را به سیستم آسانسور بیافزایید که از جمله آنها می‌توان به انواع کپسول‌های آتش نشانی و شارژ کپسول آتش نشانی در شمال تهران برای استفاده در ساختمان‌های مسکونی و در کنار آسانسورها اشاره کرد. درب‌های آسانسور ضد آتش گزینه‌ای بسیار مناسب برای افزایش ایمنی آسانسور شما در برابر آتش هستند. همانگونه که از نام این وسیله پیداست، در هنگام آتش‌سوزی حفاظت از افراد درون کابین و خنک نگاه داشتن آن، مهمترین وظیفه درب‌های ضد آتش در مدت زمان معینی است.
ناگفته پیداست این مدت زمان معین با توجه به درجه گواهینامه و یا مدل درب متفاوت است. همچنین با وجود این نوع درب‌های آسانسور، عملیات تخلیه ایمن، ساده‌تر انجام می‌پذیرد. نیز آتش‌نشانان می‌توانند خود را با ایمنی و سرعت بیشتری به دیگر طبقات درگیر آتش برسانند. بنابراین به روشنی یکی از راه‌های مطمئن افزایش ایمنی ساختمان و آسانسور، هنگام وقوع آتش‌سوزی بهره‌گیری از درب‌های ضد حریق می‌باشد.
تعمیرات و نگهداری آسانسور برای افزایش ایمنی
بررسی، نگهداری و تعمیرات منظم از مهمترین اقداماتی است که باید مخصوصاً درباره ایمنی آسانسور در برابر آتش سوزی انجام پذیرد. روشن است مدیر یا مالک ساختمان مسئولیت بررسی و ارائه این خدمات را عهده‌دار است. فارغ از اینکه چه کسی یا شرکتی این خدمات را انجام خواهد داد، انجام تعمیرات و بازرسی‌های دوره‌ای از آسانسور ساختمان ضرورتی ناگزیر است و در افزایش ایمنی آن بسیار مؤثر است.
حالت خدمات آتش نشانی در آسانسور
معمولاً آسانسورها به حالت خدمات آتش‌نشانی مجهز هستند. این خدمات به آتش‌نشانان اجازه می‌دهد تا هنگام آتش‌سوزی و برای مهار آتش از آسانسور نیز کمک بگیرند. این حالت در آسانسور دو مرحله یا فاز دارد.
- مرحله اول
آغاز این مرحله با خاموش شدن حسگرهای حرارتی یا دود آسانسور به‌طور اتوماتیک است. بنابراین آسانسور را به سمت طبقه اول می‌فرستد. آنگاه با باز شدن درها افراد قادر به پیاده شدن خواهند بود. سرانجام با از کار افتادن آسانسور، فرصتی برای نیروهای آتش‌نشان و امدادی پیش می‌آید تا خود را به محل حادثه برسانند.
- مرحله دوم
با رسیدن آتش‌نشانان به محل حادثه مرحله دوم شروع می‌شود. با استفاده از کلیدی که روی تابلوی کنترل داخل آسانسور است، مرحله دوم وارد حالت فعال می‌شود. در کنار رعایت نکات ایمنی آسانسور در برابر آتش سوزی ، تمامی آسانسورهای جدید با بهره‌گیری از کلیدی همه‌کاره فعال می‌شوند که هر آتش‌نشان یکی از آنها را دارد. با کمک این کلید، آتش‌نشانان می‌توانند آسانسور را به شکل دستی کنترل کنند. از این رو، اگر نیاز باشد، می‌توانند با کمک آسانسور از طبقه‌ای به طبقه دیگر رفته و به این ترتیب به فرآیند تخلیه ساختمان و مهار آتش سرعت ببخشند.
ویژگی‌های آسانسور آتش نشانی
روشن است وظیفه آسانسورها جابه‌جایی افراد در ساختمان‌هاست. با این همه، آسانسورهایی هم هستند که به آسانسور آتش‌نشانی معروفند. وجه تمایز این آسانسورها با آسانسورهای معمولی، در تجهیز این نوع آسانسورها به سامانه‌های کنترل حفاظتی، و وجود ارتباطات و سیگنال‌های اضافی نهفته است. بهره‌مندی از این امکانات برای استفاده و کنترل مستقیم آتش‌نشانان جهت سرعت بخشیدن به عملیات امداد و نجات است. به این ترتیب گروه امداد می‌تواند با بهره‌گیری از این آسانسورها به همگی طبقات ساختمان دسترسی داشته باشد. همچنین آسانسورهای آتش‌نشانی از ویژگی‌های خاصی برخوردارند که در اینجا به آنها اشاره می‌کنیم:
- مجهز به نردبان جهت عملیات امداد و نجات
- دارای سیستم اینترکام اضطراری و عملیات آسانسور
- وجود رابط مخصوص بین سیستم کنترل آسانسور، تشخیص آتش و سیستم هشدار
- بهره‌گیری از منبع تغذیه جداگانه برای آماده نگه داشتن آسانسور هنگام آتش‌سوزی
- بهره‌گیری از پوشش محافظ روی قطعات الکتریکی چاه آسانسور در برابر آب و آتش
چرا خدمات شرکت ایمن مهار گستر آشیانه (مهار فایر)؟
شرکت ایمن مهار گستر آشیانه (مهار فایر) با سابقه بیش از یک دهه فعالیت تخصصی در زمینه خدمات ایمنی و آتش‌نشانی و با انجام پروژه‌های بزرگ در بخش‌های ساختمانی و صنعتی در این زمینه، توانمندی‌های خود را به اثبات رسانده است. همچنین با توجه به تخصصی شدن تمامی کارها در کشور، شما می‌توانید از توانمندی‌های این شرکت در راستای افزایش سطح کیفی در اجرای خدمات ایمنی و آتش‌نشانی بهره‌مند شوید. از مهمترین مزایای استفاده از خدمات این شرکت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رعایت اصول اخلاقی و مشتری مداری
- ارائه بیمه نامه جهت کپسول‌های شارژ شده
- قیمت منصفانه در ازای خدمات و کیفیت بالا
- ارسال نیروی متخصص و کارآمد در اسرع وقت
- پایبندی بر اصل صداقت و وقت شناسی در ارتباط با مشتریان
- حمل و نقل رایگان جهت شارژ کپسول های آتش نشانی در تهران و تحویل به موقع آن
- امکان بازدید مشتریان از تمامی مراحل شارژ کپسول‌های آتش نشانی
- استفاده از دستگاه‌های به‌روز و اتوماتیک در زمینه شارژ کپسول‌های آتش نشانی
- مشاوره کاربردی و علمی در زمینه انتخاب نوع و تعداد کپسول با توجه به درخواست مشتریان
- ارائه خدمات پس از فروش شامل گارانتی شارژ کپسول آتش نشانی تا یک سال، بازدید دوره‌ای از کپسول‌ها در طول سال، آموزش طریقه استفاده از کپسول
کلام آخر
در این مقاله به نکات ایمنی آسانسور در برابر آتش سوزی پرداختیم. روشن است با رعایت این نکات مهم و نیز افزایش ایمنی آسانسور، آسیب‌ها و تلفات احتمالی هنگام بروز آتش‌سوزی کاهش چشمگیری می‌یابد. شایان ذکر است هنگام آتش‌سوزی، هرگز از آسانسور استفاده نکنید. همچنین اگر در کابین آن به دام افتادید و احتمال خفگی وجود نداشت، شکیبا باشید تا نیروهای امدادی به کمک شما بیایند. آگاهی از اصول ایمنی آتش در آسانسور و برنامه‌ریزی مناسب و پیش‌بینی برای شرایط اضطراری، عنصر مهمی در کاهش صدمات جانی و مالی است. افزون بر این، نصب نشانه‌ها و شیوه‌نامه مناسب در آسانسور برای زمان‌های اضطراری عملی سودمند و مؤثر است.
